رزین و پایداری زیست

۱۴۰۰/۱۲/۲۳

مقدمه

تقریباً صد سال است که رزین ها در محیط های صنعتی به عنوان پوششی برای سهولت در تمیز نگه داشتن سطوح استفاده می شوند. اما اخیراً استفاده از رزین ها برای صنایع دستی و استفاده در دکوراسیون منزل، به ویژه برای جواهرات، جاکلیدی، زیر لیوانی و حتی مبلمان رایج شده اند.

رزین و پایداری زیست

به هر حال، استفاده بیشتر به این معنی است که باید رزین های بیشتری تولید شود، اما این به معنای ضایعات بیشتر نیز می باشد. با افزایش استفاده از رزین ها این سوال مطرح می شود که آیا رزین ها دوستدار محیط زیست می باشند یا خیر!؟

از آنجاییکه رزین ها نتیجه نفت خام و فرآیند پالایش هستند، متاسفانه دوست دار و سازگار با محیط زیست نخواهند بود، چراکه جمع آوری نفت خام و تولید رزین برای محیط زیست، جمعیت گیاهی، حیوانی و انسانی بسیار مضر است و مواد شیمیایی زیادی که در فرآیند پالایش استفاده می شوند از طریق شرکت تولیدکننده در محیط زیست رها می گردند. حتی اگر زباله ها به درستی دفع شوند، همچنان پتانسیل آلودگی هوا، آب و خاک را دارند.

در ادامه، به بررسی سازگاری انواع رزین ها در محیط زیست می پردازیم:

  • رزین پلی استر یا فایبرگلاس

پلی استر به عنوان ارزان ترین نوع رزین و همینطور سمی ترین آنها شناخته شده است، استنشاق دود این رزین می تواند باعث مشکلات تنفسی، تحریک چشم و پوست و مواد شیمیایی درون آن موجب آلودگی آب خواهد شد. در رزین های پلی استر اغلب از استایرن استفاده شده است که برای انسان سرطان زاست و باید به عنوان زباله های خطرناک دفع و از ورود آن به آب های زیرزمینی و زهکشی ها برای جلوگیری از آلودگی اجتناب شود. این رزین همچنین بسیار قابل اشتعال بوده و نباید در مجاورت حرارت زیاد، الکتریسیته ساکن یا منابع اشتعال قرار گیرد.

  • رزین پلی یورتان

این نوع رزین با محیط زیست سازگارتر است. این ماده می تواند آب را از طریق زهکش ها، زمین و مسیل ها آلوده کند. همچنین دی اکسید کربنی که یکی از مقصران اصلی گرمایش جهانی است، آزاد می کند.

  • رزین سیلیکونی

اغلب مردم بر این باورند که رزین سیلیکون نسبت به رزین های اپوکسی، پلی استر/ فایبرگلاس و پلی یورتان با محیط زیست سازگارتر است. استدلال آنها این است که از آنجایی که سیلیس مورد استفاده برای تهیه آن از شن و ماسه به جای نفت خام تهیه می شود، برای محیط زیست و برای مردم از سایر انواع رزین ایمن تر است. اما سیلیکون استخراج شده از ماسه هنوز باید فرآوری و با مواد شیمیایی واکنش دهد تا قابل مصرف باشد. این بدان معناست که رزین سیلیکون هنوز هم پتانسیل آسیب رساندن به محیط زیست را دارد، حتی اگر پتانسیل کمتری داشته باشد.

  • رزین اپوکسی

محبوب ترین نوع رزین، رزین اپوکسی شناخته شده است. اما برخلاف رزین های پلی استر که کاملا بد بو هستند و می توانند گازهای مضر آزاد کنند، رزین های اپوکسی در درجه اول به دلیل آسیب هایی که برای سلامتی انسان ایجاد می کنند شناخته می شوند. مواد شیمیایی مورد استفاده در رزین اپوکسی از جمله اپی کلروهیدرین، بیس فنول آ و کاتالیست مصرفی در آن نیز می توانند باعث سرطان و جهش های ژنتیکی در حیوانات شوند، اگرچه در رویکرد های جدید، مواد سرطان زا استفاده شده کاهش دارد. درماتیت یکی از مشکلات اصلی شناخته شده آلرژی های ناشی از تماس با اپوکسی با پوست است و مانند همه آلرژی ها، آنها می توانند کم و بیش شدید و ناگهانی باشند. برخی از افراد پس از چند سال بدون هیچ مشکل قبلی واکنش نشان می دهند. استفاده از دستکش، عینک و لباس محافظ حین کار با رزین همیشه عاقلانه تر است تا از خطرات تماس و پاشیدن آن جلوگیری شود.

به عنوان یک قاعده کلی، اپوکسی، پلی اورتان یا سیلیکون پس از اتمام کاتالیزور کاملاً بی اثر هستند و بنابراین از نظر محیط زیست ایمن هستند. بنابراین، هنگامی که رزین اپوکسی شما کاملاً پلیمریزه شده است، نمی تواند محیط را آلوده کند. رزین به خصوص رزین های اپوکسی و پلی استر/فایبر گلاس در حالت مایع سمی تر از حالت جامد است. اگر رزین مایع پخت و جامد شده است، می توانید آن را با زباله های خانگی معمولی خود دور بریزید. اما اگر رزین هنوز مایع باشد، احتیاط کنید، زیرا می تواند قبل از اینکه در نهایت سخت شود، مواد شیمیایی مضر در محیط آزاد می کند. اما امروزه تالش هایی در تولید گرید های Green این رزین حتی در حالت مایع شده است که معروف ترین آنها، EcoPoxy ایمن ترین و دوستدار محیط زیست ترین محصول رزین اپوکسی موجود در بازار است. در ساخت آن از مواد زیستی از جمله سویا، روغن بادام هندی و حتی پوسته تخم مرغ بازیافتی استفاده می شود. EcoPoxy بدون دود است و بدون تهویه قابل استفاده است. این محصول به عنوان یک محصول ترجیحی زیستی توسط (USDA) وزارت کشاورزی ایالت متحده آمریکا گواهی شده است. EcoPoxy به دلیل شفافیت و براقیت بالا، برای استفاده در کاربرد های هنری یا قطعات تزئینی ایده آل به نظر می رسد. در این رزین ها می توان از رنگدانه های رنگی EcoPoxy، رنگدانه های فلزی یا اکلیل های پلی استر برای ایجاد قطعات منحصر به فرد استفاده کرد.

ویژگی های رزین های اکو زیستی

متأسفانه، در مقایسه با رزین های مصنوعی، رزینهای اکو زیستی به دلیل جدید تر بودن و نیاز به استفاده از مواد بسیار گرانتر، بسیار گرانتر هستند. اما امید است با توسعه فناوری اکو رزین ها و سود تولیدکنندگان بیشتری از فروش این محصول قیمت آن کاهش یابد. این به ویژه در موارد زیر صادق است:

  • بسیار مهم است که نسبت مواد اولیه را بهینه کنید و رزین و سخت کننده را به خوبی مخلوط کنید تا از پلیمریزاسیون کامل اطمینان حاصل شود، به این معنی که زنجیره مولکولی کاملاً بسته است. )زمانی که تمام مونومر های موجود A و B پس از اختلاط و جامد شدن محصول، مصرف می شوند
  • انتخاب رزین 100 % جامد فاقد آب یا حلال. با سیستم های اپوکسی عاری از ترکیبات آلی فرارVOC ا طمینان حاصل می-کنید که پس از پلیمریزه شدن مخلوط رزین/سخت کننده، هیچ حلالی وجود نخواهد داشت.

مانند همه زمینه های دیگر، ادعا های “Green ” نیز در صنعت رزین در حال افزایش است. اما آیا اعلام اینکه یک رزین دوستدار محیط زیست است منطقی است؟ برای بررسی اینکه یک رزین واقعاً برای سلامتی و محیط زیست بی خطر است، چه چیزهایی باید در نظر گرفته شود؟

با این حال، شایان ذکر می باشد که تنها معیار جدی که باید بر اساس آن انتخاب رزین سازگار با محیط زیست را مبنا قرار دهید، عدم وجود هر گونه VOC است. به یاد داشته باشید که اولویت بندی سیستم های 100% جامد بدون VOC، که مواد اولیه با کیفیت باال را تضمین می کند، ایمن ترین و سالم ترین انتخاب برای محیط زیست خواهد بود.

مطلب قبلی
معرفی آمینو رزین ها – بخش دوم
مطلب بعدی
معرفی آمینو رزین ها – بخش دوم